ULUSLARARASI MAVİ HİLAL VAKFI (IBC) UKRAYNA’DA YERİNDEN EDİLMİŞ GÖÇMENLER VE MOLDOVA’YA SIĞINMIŞ UKRAYNALI MÜLTECİLER İÇİN ACİL YARDIM ÇALIŞMALARINA BAŞLADI

Arka Plan

Ukrayna’da yaşanan çatışma büyük bir insani krize neden oldu ve şimdiden 1,5 milyon Ukraynalı komşu ülkelere kaçtı. Bu şartlar altında Moldova mültecilere ev sahipliği yapan başlıca ülke olurken, buradan diğer rotalara ilerlemek isteyenler için de önemli bir geçiş ülkesi oldu. 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana yaklaşık 350.000 Ukraynalı mülteci Moldova'ya girdi ve bunların büyük bir kısmı Romanya, Polonya ve diğer ülkelere doğru ilerlemeye devam ediyor.

Güncel verilere göre savaştan kaçıp Moldova’ya gelenlerin sayısının şu an 150.000 olduğu ve bunun dışındaki kişilerin AB ülkelerine gittiği veya oraya taşınmayı planladığı ifade ediliyor.

Tüm bu çerçevede Moldova Hükümeti; BM ve yerel / uluslararası kuruluşlarla iş birliği yaparak Ukrayna’dan gelen on binlerce mülteciye ev sahipliği yapacağını belirtti. Moldova Hükümeti öncelikli olarak bir kriz yönetim merkezi yapılandırdı ve ardından belirli şehirlerde mültecilere yönelik barınma merkezleri kurdu. Hükümet aynı zamanda olağanüstü hâl ilan ederek, 24 Şubat 2022 itibari ile hava sahasını da kapattı. Girişler şu an bir liman kenti olan Odessa da dahil olmak üzere, Ukrayna’nın güney ve güneybatı bölgelerinden yapılabiliyor. Bununla birlikte Kuzey’deki sınır geçişlerinde de önemli ölçüde yardıma ihtiyacı olan insanlar hala giriş yapmaya devam ediyor. Gelenlerin büyük bir çoğunluğunu kadınlar ve çocuklar oluştururken, az sayıda yaşı ilerlemiş veya en az üç çocuğu olan aile babaları da Moldova’ya sığınmak için ilerliyorlar. Tüm bunların yanı sıra gelenlerin içinde özel ihtiyaçları olan, engelli kişilerin de oldukça yüksek sayıda olduğu gözlemleniyor.

Moldova; kişi başına düşen milli gelirin oldukça düşük olduğu, Avrupa’nın en neredeyse en yoksul ülkesi… Nüfusunun büyük bir bölümü kırsal yerleşim bölgelerinde yaşıyor. Bu şartlar altında Moldova ekonomik olarak bu denli büyük bir mülteci kitlesini sadece kendi imkanları ile destekleyecek durumda değil ve önemli ölçüde dış yardımlara ihtiyaç duyuyor.

Moldova Hükümeti tüm kaynakların artık zorlanmış durumda olduğunu ve acil desteğe ihtiyaç duyduklarını belirtirken; mültecilerin beslenme, barınma, koruma, sağlık ve hijyenik malzeme ihtiyaçlarının karşılanması için yapılması gereken çalışmaları şöyle özetliyor.

• Ukrayna’dan gelenlerin sayısı gün geçtikçe artıyor ve sınır bölgeleri başka ülkelere geçiş yapmayı bekleyen binlerce kişiyi barındırıyor. Bu noktada, koruma ve psikososyal destek faaliyetlerine de ihtiyaç duyuluyor.
• Moldovalı bir STK olan Hukukçular Merkezi, güneyde yer alan Palanca’da insanların 10 saatten fazla sınırda beklediğini ifade ediyor ve havanın soğukluğunun yanı sıra aşılması gereken prosedür ve belge işlemlerinin de geçişleri zorlaştırdığını belirtiyor.
• Acil destek çalışmalarının hedefe doğru bir şekilde ulaşması için sosyal yardım mekanizmalarının da güçlendirilmesi gerekiyor. Nakit bazlı transfer yolu ile maddi yardıma ihtiyaç duyuluyor.
• Alanda çalışacak koruma personeline ihtiyaç duyuluyor.
• Özellikle toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, cinsel sömürü ve istismara yönelik koruma / önleme mekanizmaları oluşturulması gerekiyor.
• Hukukçular merkezi Moldova’nın kuzey bölgelerinde ciddi sağlık sorunları yaşandığını ve özellikle engellilerin ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik desteğe ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.
• Sınır bölgelerinde de sağlık ihtiyaçlarının karşılanamaması ve tıbbi malzeme eksiklikleri hastalıkların daha hızlı yayılmasına sebep oluyor.
• Moldova Hükümeti acil sağlık hizmetleri ve PSS çalışmalarının sağlanması için desteğe ihtiyacı olduğunu belirtiyor.
• HIV/AIDS dahil olmak üzere kronik hastalıklarla mücadele eden insanlar için de sağlık malzemelerine ihtiyaç duyuluyor.
• Polio ve kızamık aşıları konusunda Moldova’da yeterli stok bulunuyor ancak aşı programlarının uygulanabilmesi için desteğe ihtiyaç duyuluyor.
• Moldova’da konaklama fiyatları yükselirken; mültecilerin çoğu acil barınma merkezlerinde, otellerde veya kiralık konaklama yerlerinde barınıyor. Moldova Hükümeti, 6 Mart itibariyle, yaklaşık 5.000 kişiye ev sahipliği yapan 74 geçici konaklama tesisi kurdu. Ancak bu merkezlerin altyapılarının geliştirilmesi (özellikle su ve sanitasyon konusunda) için çağrıda bulundu. Şu an için bu merkezlerinde konaklama kapasiteleri dolmak üzere ve ekstra geçici konaklama yerleri belirlenmeye başladı.
• Uyku tulumu, tek kullanımlık çatal bıçak takımları, telefon şarj cihazı, Wi-Fi internet bağlantısı, ısı pompası (8 adet) ve duşakabin (11 adet) gibi ekipmanlara acil olarak ihtiyaç bulunmaktadır.
• Ayrıca, acil barınma setleri, nakit kira yardımı, çocuklar için çocuk bezi, yaşlılar için ise erişkin bezlerine acil ihtiyaç vardır.
• Geçici konaklama merkezlerine erişim ve sınır geçiş noktalarına geliş-gidişler için ulaştırma hizmetlerinin yenilenmesine ve ekstra ekipmana da acilen ihtiyaç vardır.
• Çocuklar ve bebekler için hijyen kitlerine acil ihtiyaç vardır.
• Engelli mülteciler için tekerlekli sandalye ihtiyacı vardır.
• Tüm bunların yanı sıra Moldova’daki ev sahibi topluluğun da dayanaklıklarının artırılmasına yönelik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

ULUSLARARASI MAVİ HİLAL VAKFI’NIN İHTİYAÇ TESPİT ÇALIŞMALARI VE UKRAYNALI MÜLTECİLER İÇİN ACİL MÜDAHELE PROGRAMI

Uluslararası Mavi Hilal Vakfı krizin ilk gününden bu yana mültecilerin acil ihtiyaçlarını karşılamak için çalışmalara başladı.

Uluslararası Mavi Hilal Vakfı Başkanı Recep Üker ve Başkan Vekili Muzaffer Baca; Moldova Devlet Müsteşarı Zinaida Bezverhni'yi ziyaret ederek, Moldova ve Ukrayna'ya ilaç ve tıbbi malzeme desteği sağlamak için sağlık bakanlığı ile yapılacak iş birliğini değerlendirdiler.

Bakanlığın vergi muafiyeti sağlamak için, sınırlardaki tıbbi yardımı düzenleyerek Odesa’daki transit depolardan malzemelerin sağlanması ve Kişinev çevresindeki depoların da bu çalışmaya tahsis edilmesi kararlaştırıldı. Uluslararası Mavi Hilal Vakfı; Odesa Valiliği, Komrat Devlet Hastanesi ve Gagavuz Özerk Bölgesi Acil Sağlık Müdahale departmanının tıbbi ihtiyacını belirledi ve her 3 yetkili ile de mutabakat zaptı imzaladı. İlk ilaç ve tıbbi malzeme ihtiyaçları Mart ayı bitmeden başlayacak.

Uluslararası Mavi Hilal Vakfı Yönetim Kurulu, Moldova’daki müdahale planına ek olarak, Odessa Valiliği ile de temasa geçti. Görüşmeler sonucunda; gıda, tıbbi malzeme, hijyen ve barınma ihtiyaçlarını içeren acil yardım paketlerinin Gagavuz Özerk Bölgesi’ndeki Basarabeasca ve Ceadir-Lunga üzerinden Odessa Oblastı'ya ulaştırılması için bir Mutabakat Zaptı imzalandı. Yapılan planlama çerçevesinde, Odesa Valiliği Uluslararası Mavi Hilal Vakfı’na haftalık ihtiyaç raporları sunacak ve Gagavuz Bölgesi Acil Müdahele Müdürlüğü ile iş birliği içinde bu ihtiyaçlar mümkün olan en kısa süre içerisinde karşılanacaktır. İlk etapta öncelik, Mykolaiv, Odessa, Lviv ve Dnipro'dan gelerek nUkrayna'nın güneybatısındaki Moldova'ya gitmekte olan yerinden edilmiş kişilere verilecektir.

Tüm bunların yanı sıra, Komrat Belediye Başkanı Sergey Anastasov ile yapılan görüşmede Kongaz ve Gagavuzya’da barınan yaklaşık 3000 Ukraynalı mülteci için de bir mutabakat zaptı imzalandı ve mülteci Kabul Merkezleri’nin yıllık ihtiyaçları için yaklaşık 500.000 ABD Doları tutarında bir bütçe hazırlandı. Ayrıca Komrat Belediyesi, Kongaz'daki 150 yatak kapasiteli yetimhaneyi Ukraynalı mültecilerin kullanımına (özellikle kadınlar ve çocuklar için) tahsis etti. Uluslararası Mavi Hilal Vakfı ise bu odaların yataklarını sağladı ve günlük ihtiyaçları olan temel gıda yardımına başladı. Yine mutabakat zaptı çerçevesinde, Komrat Belediyesi Uluslararası Mavi Hilal Vakfı (IBC) ekiplerine belediye binasında bir ofis ve depo tahsis etti. Ev sahibi ailelerle birlikte yaşayan Ukraynalı mülteciler için aylık 200 gıda paketi dağıtımı tamamlanmış olup, benzer dağıtımlar aylık olarak devam edecektir.

Ukrayna sınırına yapılan acil yardım çalışmalarını organize eden Gagavuzya Acil Müdahale Departmanı Başkanı Vitaly Dragoi; Reni, Bolhard ve Ismayil’deki dükkanlarda artık yiyeceklerin tükendiğini ifade etti. Moldova’nın en sakin şehirleri olan bu bölgelerde yerinden edilmiş göçmen akını nedeniyle belediye hizmetleri de zorlanıyor.

Yapılan görüşmelerde Kişinev’deki Kadın ve çocukların barınmasını sağlayan mülteci kabul merkezlerinin desteklenmesi için Moldova Sendikalar Federasyonu ile iş birliği anlaşması imzalandı. Anlaşma çerçevesinde Konfederasyona ait üç sanatoryum, mültecilerin kullanımına tahsis edildi ve şu an itibari ile merkez, yaklaşık 500 aileye ev sahipliği yapıyor. Uluslararası Mavi Hilal Vakfı burada konaklayan mültecilerin, yatak, beslenme ve hijyenik malzeme ihtiyaçlarını düzenli olarak karşılamak için harekete geçti.

Ayrıca, Uluslararası Mavi Hilal Vakfı, Gagavuzya Devlet Hastanesi ile de bir iş birliği sağladı. IBC Yönetim Kurulu, Gagavuzya Hastanesi’nin Genel Müdürü Dr. Nina Railean ile yapılan görüşmeler sonucunda, yerel halk ve mültecilerin karşı karşıya olduğu hastalıklarla mücadele için acil tıbbi ihtiyaçlarının karşılanmasına karar verildi. Bu çerçevede Moldova Sağlık Bakanlığı mülteci akınının neden olduğu ek masrafları karşılamayı taahhüt etti ancak yine de herhangi bir para transferi gerçekleşmediği için hastane şu an temel hizmetleri karşılamakta büyük sıkıntı çekiyor. 215 yatak kapasiteli hastane, şimdi daha fazla hastayı, özellikle de tedaviye başvuran mültecilerin ihtiyaçlarına karşılık vermekte zorlanıyor. Uluslararası Mavi Hilal Vakfı yine yapılan anlaşma çerçevesinde tıbbi ekipman ve ilaç ihtiyacının bir kısmını karşılamayı taahhüt etti.

Uluslararası Mavi Hilal Vakfı (IBC) Yönetim Kurulu durumu yerinde incelemek için için Basarabeasca ve Ceadir-Lunga sınır kapılarına ziyaretler gerçekleştirmeyi sürdürüyor. Sınırlar son derece kalabalık görünmekle birlikte mülteci çadırları özellikle yaşlı ve yoksul mültecilerin tüm ihtiyaçlarına cevap veremiyor. Bu noktada özellikle ulaşım araçlarına ihtiyaç duyulduğu için, IBC iki adet minibüs alarak bu bölgeye tahsis etmeyi planlıyor.

Uluslararası Mavi Hilal Vakfı’nın Moldova’da Yaşayan Mülteciler İçin Hazırladığı Acil Yardım Projesi ve Ortalama Bütçeler:

• Moldova’danın Komrat, Congaz ve Maidan'daki ev sahibi ailelerle birlikte yaşayan 500 mülteci aile için aylık acil gıda paketi dağıtımı (ayda 40.000 USD x 6 ay= 240.000 USD)
• Moldova üzerinden geçiş yapan kişiler için belirli bir süre 100 USD nakit veya fiş dağıtımı. Aylık olarak 500 aile için planlanacaktır. (kişi başı 100 USDx3 ayx500 aile= 150.000 USD)
• Komrat Belediyesi'nin Kongaz bölgesindeki Mülteci Kabul Merkezi'ne ve Kişinev'deki Moldova Sendikalar Federasyonu Sanatoryumu'na gıda, hijyen ve kışlık/yazlık giysi desteği, yatak desteği, aylık gıda ve hijyen malzemelerinin temin edilmesi. 150 ailenin ihtiyaçları karşılanacaktır. (Resepsiyon merkezi başına 75.000 USDx2x6 ay= 900.000 USD)
• Komrat Devlet Hastanesi ve Gagavuzya Acil Müdahale Şube Müdürlüğü'nün talep ettiği iki konteyner tıbbi malzeme ve ilaç teslimatı. Sevkiyat aylık olarak devam edecektir. (her kutuda 50.000 adet x 2 x 6= 600.000 USD)
• Odessa Oblastı'ya bir konteynır tıbbi malzeme ve bir konteynır gıda malzemesi teslimatı. Odessa için ilaç, Güney'de ise Moldova sınırından gelen yerinden edilmiş göçmenler için aylık bazda yiyecek (50.000 USD x 6 ay= 300.000 USD Tıbbi ekipman ve 400.000 USD x 6= 240.000 USD gıda için toplam 540.000 USD)

Toplam Bütçe : 2.430.000 ABD Doları

(Program Başlangıç Tarihi: 1 Mart 2022 - Bitiş Tarihi: 30 Ağustos 2022)

Uluslararası Mavi Hilal Vakfı (IBC) tüm operasyonu İstanbul’daki merkezinden yönlendirecektir. Ayrıca 12 personelden oluşan IBC Moldova Ekibi Ukrayna’ya yapılacak transit gönderilerin genel operasyonlarını ve lojistiğini üstlenecek. Ukrayna’daki IBC Yerel Ekibi ise tıbbi ekipmanın Odessa’ya teslimi ve Moldova sınırındaki yerinden edilmiş göçmenlere gıda desteğinin sağlanması ile ilgilenecek.

Uluslararası Mavi Hilal Vakfı (IBC) Moldova’da tüm yasal ve bürokratik işlemleri tamamlanmış olarak, kayıtlıdır.