SURİYE’DEKİ KRİZE MÜDAHALE İÇİN ACİL ÇAĞRI

Arkaplan:

Çatışmaların tırmanması da dâhil olmak üzere Suriye'de yaşanan son gelişmeler, hâlihazırda 16 milyondan fazla insanın insani yardıma ihtiyaç duyduğu ülkede insani ihtiyaçları daha da arttırmıştır.

28 Kasım'dan bu yana çoğu kadın ve çocuk olmak üzere yaklaşık bir milyon kişi Halep, Hama, Humus ve İdlib vilayetleri de dâhil olmak üzere çeşitli bölgelerde yerlerinden edilmiştir. Her beş kişiden biri en az ikinci kez yerinden edilmiş durumdadır. Ayrıca 7 Aralık'tan bu yana önemli ve artan geri dönüş hareketleri de rapor edilmeye başlanmıştır.

Ülke içinde yerinden edilmiş birçok kişi (IDP), kabul merkezlerinin ve barınakların kurulduğu, çatışmalardan etkilenen bölgelerin yakınındaki şehir ve kasabalara gelmiştir. Kabul merkezlerinin aşırı kalabalık olması ve kaynakların sınırlı olması, yerinden edilmiş tüm kişilerin ihtiyaçlarının karşılanmasını zorlaştırmaktadır. Bununla birlikte, çadır, battaniye ve gıda dahil olmak üzere acil yardım dağıtılmıştır. Kadın ve çocuklara yönelik destek de dahil olmak üzere koruma hizmetleri ile beslenme taramaları ve tıbbi konsültasyonlar gibi sağlık hizmetleri sağlanmaktadır. Hastalıkların yayılmasını önlemek ve yerinden edilmiş kişiler için temel yaşam standartlarını sağlamak amacıyla barınaklarda ve kabul merkezlerinde sanitasyon ve hijyen olanaklarının iyileştirilmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Daha fazla barınak, gıda, gıda dışı madde ve sanitasyon tesisine acil ihtiyaç vardır. Özellikle hassas gruplar için koruma hizmetlerinin ve sağlık desteğinin genişletilmesi de kritik önem taşımaktadır.

Çatışma ve güvensizlik kritik ulaşım yollarını kesintiye uğratarak insanların ve malların hareketini kısıtlamış ve yardımların ulaştırılmasını da etkilemiştir. Sivillere ait mülklerin ve fabrikaların yanı sıra insani yardım malzemelerinin bulunduğu depoların yağmalandığı bildirilmiştir.

Resmi olmayan döviz kuru rekor seviyeye ulaşarak Şam'da 25000 SYP/$1, Halep'te ise 41.000 SYP/$1 olmuştur. Şam'daki mal kıtlığı raporlarıyla birlikte emtia fiyatları keskin bir şekilde artmıştır.

İnsani Duruma Genel Bakış:

Çatışmaların tırmandığı 28 Kasım tarihinden bu yana yaklaşık bir milyon kişi ülke içinde yerinden edilmiştir. Bu sayıya ikincil yerinden edilme yaşayan 155,000 kişi de dâhildir. Yerinden edilenlerin çoğunluğunu kadınlar ve çocuklar oluşturmakta olup, evlerini terk etmek zorunda kalanların yaklaşık yüzde 50'sini kadınlar ve kız çocukları oluşturmaktadır. Bu durumdan en çok etkilenen vilayetler 542.600 kişinin yerinden edildiği Halep olurken, onu Hama (347.100) ve Humus (26.000) takip etmektedir.

Şam'da hükümetin 8 Aralık'ta düşmesinden bu yana Menbiç (Halep Valiliği) ve Deyrizor'da çatışmalar yaşanmış, diğer bölgelerde ise daha az çatışma rapor edilmiştir. Çatışmalar, Suriye'nin kuzeydoğusunda sivil altyapıya ve insani yardım varlıklarına zarar vermiş ve hizmetleri kesintiye uğratmıştır. Rakka, Al-Hasaka ve Tabka'daki yaklaşık 185 okul, yerinden edilmiş kişiler için barınak olarak yeniden kullanılmış ve yaklaşık 185.000 öğrencinin eğitimi kesintiye uğramıştır. Ar-Rakka Ulusal ve Doğum Hastaneleri gibi hastaneler, yerinden edilmiş kişilerin akını nedeniyle artan hasta yüküne hazırlanırken, sağlık hizmetleri de baskı altında. Toplu merkezlerde WASH (su, sanitasyon ve hijyen) tesisleri sağlama çabaları devam ederken WASH hizmetleri de etkilenmiştir. Buna ek olarak, yerinden edilme transit geçiş alanlarını zor duruma sokmuştur. Savunmasız nüfusları desteklemek için kışlık malzemelere, ortak pişirme tesislerine ve temel yardım malzemelerine olan acil ihtiyacı vurgulamıştır. Kamışlı ve Şam arasındaki yol boyunca devam eden çatışmalar, nüfus hareketini ve insani yardım sevkiyatlarının taşınmasını engellemektedir.

Bu durum, etkilenen bölgelere temel yardımların ulaştırılmasını zorlaştırmıştır. Ayrıca, Ar- Rakka ve Tabka gibi şehirlerdeki kabul merkezlerinin kapasitesi sınırlıdır ve genellikle spor merkezleri ve okullardan dönüştürülen bu barınaklar yerinden edilmiş insanlarla doludur. Bu tesisler, artan talebi karşılamak için acilen WASH (su, sanitasyon ve hijyen) tesisleri, çadırlar, gıda ve gıda dışı ürünler de dahil olmak üzere ek kaynaklara ihtiyaç duymaktadır.

İnsani Yardım:

Koruma: Güvenlik durumu, kanunlara uyulmaması ve hırsızlıkla ilgili endişelerle birlikte değişkenliğini korumakta, Şam'dan Lazkiye'ye, sahildeki Tartus'a ve kuzeydoğudaki Tabka'ya taşınan insanlarla ilgili raporlardakilere ek olarak yeni yer değiştirmeler devam etmektedir. Devam eden yerinden edilme, etkilenen nüfusun kırılganlıklarını daha da artırmakta, yerinden edilen aileler psikolojik sıkıntı, temel hizmetlere sınırlı erişim ve güvenliklerine yönelik zorluklar gibi artan koruma riskleriyle karşı karşıya kalmaktadır. Hamile kadınlar, bebekler ve yaşlılar da dâhil olmak üzere hassas gruplar özellikle risk altındadır. Devam eden kriz nedeniyle aileler arasında çocukların ayrı düşme korkusu artmıştır.

Gıda Güvenliği ve Tarım: Yerel para biriminin değeri keskin bir şekilde düşmüş, döviz kuru Suriye'de ortalama 15.800 Suriye Lirasından 30.000 Suriye Lirasına, Halep'te ise 7 Aralık itibariyle 40.000 Suriye Lirasına yükselmiştir. Humus, Hama, Şam ve Şam kırsalında bildirilen kıtlıklarla birlikte gıda fiyatları önemli ölçüde artmıştır. Bu bölgelerdeki insanlar gıda stoklamış ve birçok dükkan kapanmıştır. Suriye genelinde yerinden edilmiş nüfus, 524.000'den fazla ekmek dağıtımı ve 12.000'den fazla hazır yemek dahil olmak üzere acilen gıda yardımına ihtiyaç duymaktadır. Suriye’nin kuzeybatısında dağıtım çalışmaları kesintiye uğramış ve pek çok kişi etkilenen bölgeleri terk etmekten korkmuştur.

Sağlık: Yoğunlaşan çatışmalar, özellikle Halep, İdlib ve diğer etkilenen bölgelerde sağlık sistemini ciddi şekilde etkilemiştir. Personel, ilaç ve malzeme eksikliği nedeniyle büyük hastaneler sınırlı kapasiteyle çalışırken, sağlık tesisleri büyük bir yük altında kalmıştır. 30'dan fazla sağlık ortağı hizmetlerini askıya almış ve sağlık çalışanlarına zarar verilen 19 sağlık hizmeti saldırısı rapor edilmiştir. Kan bankaları, diyaliz merkezleri ve ambulanslar, çatışmaların etkisi ve yetersiz finansman nedeniyle işlevsel değildir. Akut sulu ishal ve şüpheli kolera dahil olmak üzere sağlık sorunlarında artış görülmekte ve aşırı kalabalık yerinden edilmiş insanların bulunduğu (IDP) merkezlerdeki durumu daha da kötüleştirmektedir.

Beslenme: Beslenme Çalışma Grubu tarafından Suriye'nin kuzeydoğusunda yapılan bir Hızlı İhtiyaç Değerlendirmesi, yerinden edilmiş kişiler arasında %10'luk bir GAM oranı tespit etmiş ve bu da orta düzeyde yetersiz beslenme seviyelerine işaret etmiştir. Beslenme zorlukları arasında pişirme gereçlerinin eksikliği, yetersiz hijyen ve emzirme zorluklarını daha da kötüleştiren sınırlı gıda çeşitliliği yer almaktadır. Yetersiz beslenmenin ele alınması ve beslenme uygulamalarının iyileştirilmesi için acilen harekete geçilmesi gerekmektedir.

Su, Sanitasyon ve Hijyen (WASH): Hizmet kesintileri nedeniyle su, sanitasyon, atık hizmetleri ve hijyen maddelerine erişim sınırlıdır ve bu durum yerinden edilmiş nüfus ile yerleşik kişileri, özellikle de yerinden edilmiş kişilere ev sahipliği yapan toplu merkezlerdeki kadın ve çocukları etkilemektedir. Halk sağlığı riskleri artıyor. Daha önce hükümet kontrolünde olan bölgelerdeki bazı ortaklar faaliyetlerini durdurmuştur. Halep kırsalındaki ekipman hırsızlığı, suya erişimi kötüleştirmiş ve halkı olumsuz yönde etkilemiştir.

Lojistik: Nakliyeciler, güvensizlik ve belirsiz yakıt kaynakları nedeniyle Şam dışındaki ana yolları kullanmakta önemli zorluklarla karşılaşmaktadır. Birçok nakliye şirketi, iş yapmayı reddetti.

Kuzey Halep'te erken toparlanma ve geçim programları yeniden başladı, ancak İdlib'de çoğu askıda kaldı ve 125.000 kişi temel geçim desteğinden yoksun kaldı. Rakka, Tabka ve Al- Hasaka'da yerel ekonomileri ve geçim kaynaklarını zorlayan, başta tarım olmak üzere kesintiye uğrayan geçim kaynakları, insani yardıma olan bağımlılığı artırmıştır.

İhtiyaçlar ve Boşluklar:

Gıda Güvenliği ve Tarım:

• Şiddetli Ekmek Kıtlığı: Sadece sınırlı insani yardım dağıtımıyla, özellikle acil tedarik ihtiyaçlarının elzem olduğu Humus'ta ekmek sıkıntısı kritik önem taşımaktadır. Hama'daki yeni kontrol bölgelerinde, ekmek ve un dağıtımına, fırınları çalıştırmak ve desteklemek için una odaklanan sınırlı bir müdahale görülmüştür. Ayrıca Azez ve İdlib'deki fırınlardan hazır ekmek satın alınmakta ve Halep'te fırınların çalışmadığı mahallelerde dağıtılmaktadır.
• Artan gıda fiyatları Şam, Şam Kırsalı, Lazkiye, Tartus ve Deyr-ez-Zor'da acil ihtiyaçlar yaratmış olup; nüfusun ekmek, sıcak yemek, hazır yemek ve düzenli gıda paketlerine ihtiyacı vardır.
• Hastanelerde çalışanlar ve hastalar için hazır gıdalar ve özel yemeklerin tedariği elzemdir. Yerinden edilmiş nüfusun geri dönüşü, geçim kaynaklarının yeniden inşası için tarım ve hayvancılığın desteklenmesine bağlıdır. Gıda dağıtımına ve uzun vadeli gıda güvenliği çözümlerinin desteklenmesine odaklanılarak, yerinden edilmiş kişilerin yaşadığı yeni bölgelerde daha fazla yardıma ihtiyaç duyulmaktadır.

Sağlık: Sağlık hizmetleri uzman personel, ilaç, anestezi ve cerrahi kitler konusunda ciddi eksikliklerle karşı karşıya. Hastaneler malzemelere erişmekte zorlanırken, acil servisler yeterli şekilde finanse edilemediğinden dolayı zorluk yaşanmaktadır.

Ambulans hizmetleri yakıt sıkıntısı nedeniyle sınırlıdır ve travma bakım kapasitesi yetersizdir. Sağlık hizmetlerine erişimi daha da zorlaştıran ve su kaynaklı hastalık riskini artıran kritik bir su ve ulaşım eksikliği söz konusudur. Sağlık hizmetlerinde kritik boşluklar bulunmaktadır ve bazı yerinden edilme bölgelerinde tıbbi bakıma erişim sınırlıdır. Sağlık hizmetlerinin genişletilmesi için, tıbbi malzeme dağıtımı ve artan hasta sayısı ile başa çıkma kapasitesinin artırılması da dahil olmak üzere ek kaynaklara ihtiyaç duyulmaktadır, Çeşitli türlerde ilaçlar (antibiyotikler, anestezi ve cerrahi ilaçlar, çocuk ilaçları vb   )

Su, Sanitasyon ve Hiyen (WASH): Barınma merkezleri su, sanitasyon ve hijyen hizmetleri konusunda ciddi sıkıntılar yaşamaktadır. Müdahaleyi büyütmek için acil kaynak seferberliği gereklidir. Türkiye'den ve kuzeybatıdan geri dönenlerin WASH hizmet ihtiyaçlarını anlamak için değerlendirmeye ihtiyaçları vardır. Öncelik, temel sistemlerin devamını sağlamak ve hizmet boşluklarını ve insani sonuçları önlemek için teknik çalışmaları, gücü ve bakımı desteklemektir. Özellikle yeni kurulan yerinden edilme bölgelerinde su ve sanitasyon hizmetlerinde önemli boşluklar bulunmaktadır. Aşırı kalabalık merkezlerde sağlık risklerini azaltmak için su taşıma, tesis rehabilitasyonu ve hijyen teşviki için ek desteğe ihtiyaç vardır, Su pompalama istasyonları kapanmış ve depolanan suyun tükenmesine neden olmuştur. Kadınlar ve çocuklar için en acil ihtiyaçlardan biri kadın hijyen kitleri ve bebek bezleridir.

Lojistik: Kuzeydoğu Suriye'ye erişim kısıtlı. Güvensizlik ve artan yakıt maliyetleri, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve ulusal karayollarındaki tıkanıklık gibi sorunlar sevkiyatları daha da geciktirmekte ve mevcut yardımı azaltmaktadır.

Erken İyileşme ve Geçim Kaynakları:​ Halep'teki patlayıcı tehlikeleri ve İdlib'deki hava saldırıları toparlanma çabalarını sekteye uğratırken, piyasadaki istikrarsızlık, artan fiyatlar ve sınırlı mallar hassas durumdaki haneleri daha da zorlamaktadır. Tabka'da 6.000 hane acil yardıma ihtiyaç duymaktadır. Nakit müdahalelerinin artırılması ve yerinden edilmiş kişilere ev sahipliği yapan yeni bölgelerin desteklenmesi için ek kaynaklara ihtiyaç duyulmaktadır.

Acil Müdahale Çağrısı Hakkında

Bu, Uluslararası Mavi Hilal Vakfı’nın 8 Aralık itibariyle yaşanan rejim değişikliği sonrası Suriye için ilk Acil Müdahale çağrısıdır. Suriye'de tırmanan çatışmalardan etkilenen ve çoğunluğunu yerinden edilmiş kişilerin oluşturduğu insanların kritik ve asgari ihtiyaçlarının karşılanması için yaklaşık 5 Milyon ABD Doları tutarında bir mali gereksinimi tanımlamaktadır. Çağrı, hayat kurtarıcı hizmetler sağlamayı ve devam eden durum göz önüne alındığında daha fazla can kaybını önlemeyi amaçlamaktadır. Bağışçılarımıza ve genel olarak insani yardım camiasına, hayat kurtarmak için bu çağrının finansmanına katkıda bulunmaları çağrısında bulunuyoruz. Bununla birlikte, bu çağrıda vurgulanan ihtiyaçların gerektiği gibi karşılanabilmesi için, ihtiyaç sahibi tüm insanlara güvenli ve sürekli erişim sağlanması gerektiğini belirtmek de aynı derecede önemlidir.

Bu çağrıda aşağıdaki ihtiyaçlara değineceğiz:

Uygulama Yöntemi:

Uluslararası Mavi Hilal Vakfı, büyük ölçekli acil durumlara müdahale konusunda kanıtlanmış bir deneyime ve geçmişe sahiptir. Uzmanlığımızı Suriye'deki acil duruma müdahale etmek için kullanacağız. Programımız belirlenen ihtiyaçlara göre doğrudan sahadaki ekiplerimiz ya da mevcut krizden önce de Suriye'de bulunan ortaklarımız aracılığıyla uygulanacaktır.

Birlikte, büyük zorlukların yaşandığı bu dönemde Suriye halkına umut ve yardım getirebiliriz. Bu çağrı hakkında daha fazla bilgi, soru ve yardım teklifi için aşağıdaki adrese ulaşabilirsiniz: