POSOF ARICILIK EĞİTİMLERİ PROJESİ

Geri Plan Bilgisi: Posof, Türkiye'nin en az gelişmiş illerinden biri olan Ardahan'ın Gürcistan sınırındaki ilçesidir. Özellikle kış aylarında ulaşım açısından büyük güçlüklere yol açan Ilgar Dağı, Posof'u Ardahan'ın diğer bölgelerinden ayırmaktadır. Bu dağın iki yamacı kıyaslandığında, yaşam tarzı, bitki örtüsü ve iklim açısından önemli farklılıklar gözlenmektedir. Bu nedenle ilçe, komşu ilçelere hakim olan karasal iklimden büyük farklılıklar taşıdığı için mikro-klima alanı olarak değerlendirilmektedir.

Genel nüfusu 12.729 olan ilçenin temel gelir kaynağı hayvancılıktır. Buna karşın arıcılık da gelir getiricilik açısından önemli bir potansiyele sahiptir. İlçenin Kafkas arı ırkının gen merkezi olması, dışarıdan arı girişinin yasaklanmış olması ve son derece zengin bir floraya sahip olması, arıcılık sektörü açısından Posof'un önemini ortaya koymaktadır. Elverişli koşullara rağmen bu önemli potansiyelin değerlendirildiğini söylemek güçtür. Bilgi-yoğun bir meslek olması, teknik ayrıntılara ve mesleki inceliklere hakim olmayı gerektirmesi nedeniyle arıcılık Posof'ta yeterince yaygınlaşamamıştır. İlçede arıcılık yapmak istediği halde bu işte başarılı olamayan geniş bir kitle bulunmaktadır. Bu durum mesleki eğitime duyulan ihtiyacı ortaya koymuştur.

Yörede uzun süredir kırsal kalkınma projeleri uygulamakta olan Uluslararası Mavi Hilal Vakfı tarafından bu ihtiyacın tespit edilmesini takiben, bir mesleki eğitim projesi hazırlanmıştır. Projenin Avrupa Birliği tarafından finanse edilen “Yeni Fırsatlar Hibe Programı”ndan fon almasıyla birlikte “Ardahan İli Posof İlçesi Arıcılık Eğitimleri Projesi” uygulanmaya başlamıştır. Proje, yerel ortak olan Posof Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ile birlikte yürütülmüştür.

Proje Özeti: Bu proje, Ardahan'ın Posof ilçesinde yaşayan ve arıcılık yapmak istediği halde mesleki bilgisi bulunmayanlara, meslek edindirmek amacıyla uygulanmış bir projedir. Proje kapsamında toplam 80 kişiye, 15 gün süreyle 75'er saatlik arıcılık eğitimi verilmiştir. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve Türkiye İş Kurumu tarafından desteklenen eğitim projesine 200'ü aşkın arıcı adayı başvurmuştur. Projenin yararlanıcıları yerel kamu otoriteleri, Arıcılık İstasyon Müdürlüğü, Arıcılar Birliği ve projenin uygulayıcıları olan Mavi Hilal Vakfı ile Posof Kooperatifinden oluşan komisyon tarafından tespit edilmiş ve proje uygulanmıştır.

Proje Amacı : Projenin amacı Ardahan ili Posof ilçesinde yaşayan 75 işsizin arıcılık konusunda eğitilmesi, niteliklerinin yeniden yapılandırılması ve girişimciliğinin artırılmasıdır.

Proje Faydalanıcıları: Proje kapsamında özellikle incinebilir kesimden (kadınlar, engelliler, eski mahkûmlar, gençler, vb) işsizler olmak üzere, Ardahan ili Posof ilçesinde yaşayan 75 işsizin arıcılık konusunda eğitilmiştir.

Gerçekleştirilen Aktiviteler: Proje, iklim ve mevsimsel koşulların yol açtığı zorunlu değişiklikler dışında planlandığı gibi gerçekleştirilmiştir. Proje çerçevesinde gerçekleştirilen faaliyetler, ana hatlarıyla şöyle özetlenebilir: 

Hazırlık Süreci 

•  Projenin onaylanması ve sözleşmenin imzalanmasını takiben, sözleşme ve ekleri yeniden gözden geçirilmiş ve projenin uygulanması yönündeki hazırlıklar başlatılmış, haftalık iş programları hazırlanmıştır.
•  Proje ortağı olan Posof İlçe Merkezi Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'nin kapasitesini artırmak amacıyla çeşitli faaliyetler gerçekleştirilmiş ve işbölümü yapılmıştır.
•  Proje yönetimi, Ankara ve Trabzon'da gerçekleştirilen “Yeni Fırsatlar Hibe Programı” toplantılarına katılmıştır.
•  Projede görev alacak personel istihdam edilmiştir.
•  Proje için gerekli olan araç, ekipman ve salon kullanıma hazır hale getirilmiştir.
•  Her gruptaki kursiyere kursun ilk gününde başlangıç anketi uygulanmıştır

Toplumdaki Paydaşlara Proje ve Öneminin Anlatılması

•  Projenin başından tamamlanma aşamasına kadar Ardahan'da bulunan bütün paydaşlar bilgilendirilmiştir. Bu kapsamda öncelikli olarak Ardahan Valiliği, Ardahan İl Tarım Müdürlüğü, İşkur Ardahan İl Müdürlüğü, Posof Kaymakamlığı, Posof Belediye Başkanı, Posof İlçe Tarım Müdürlüğü ve Ardahan Arıcılar Birliği gibi kuruluşlar ile konuyu izleyen diğer kuruluş ve şahıslar bilgilendirilmiştir. Proje tamamlandıktan sonra da gerekli görüldüğü durumlarda ve uygun platformlarda proje hakkında gerekli bilgiler verilmiştir. (Damal Belediye Başkanı, Mülkiye Başmüfettişleri, Yöredeki diğer STK'lar, bağış yapan (donor) kuruluşlar, Ardahan Belediye Başkanı vb)

•  Projenin kamuoyuna duyurulması amacıyla Mavi Hilal Vakfı'nın internet sayfasında ve yerel basında haberler yayınlanmıştır.

Proje Tanıtım Gezileri ve Ön Kayıtlar

•  Projenin hedef kitleye ve ilgili kuruluşlara duyurulması amacıyla broşür hazırlanmış, duyuru amacıyla kamusal mekanlara asılmıştır.

•  Yerel Koordinatör ve proje asistanı, Posof ilçe merkezi ve Posof'a bağlı 37 köyü ziyaret ederek projeyi köy halkı ve muhtarlara tanıtmış ve ilgilenenlere broşür dağıtmıştır. Daha sonra gerek yüz yüze yapılan görüşmeler ve gerekse telefonla kurulan temaslar sayesinde söz konusu duyuru Posof'un bütün köylerine aktarılmıştır. Gezilerde ön kayıtlar alınmış, daha sonra ise Uluslararası Mavi Hilal İnsani Yardım ve Kalkınma Vakfı Posof Ofisi'ne şahsen müracaat edenlerin ön kayıtları yapılmıştır.

 

Yararlanıcı Tespiti
•  Kursiyerlerin tespiti amacıyla iki defa komisyon kurulmuştur. Birinci grup kursiyeri tespit etmek amacıyla ilk komisyon 25 Şubat 2005 tarihinde toplanmıştır.

•  İkinci komisyon ise ikinci ve üçüncü grup kursiyeri tespit etmek amacıyla toplanmıştır. Talep yoğunluğu nedeniyle kursiyer tespitine yönelik meydana gelebilecek muhtemel itiraz ve eleştirileri önlemek amacıyla komisyon, Posof Kaymakamı başkanlığında toplanmıştır. Komisyonda ayrıca, İşkur İl Müdürü, İlçe Tarım Müdürü, İlçe Milli Eğitim Müdürü, Arıcılar Birliği Başkanı, Posof Kooperatifi Başkanı, Proje Koordinatörü ve bir arıcı da yer almıştır.

Yararlanıcı tespiti sürecinde, pozitif ayrımcı bir yaklaşım benimsenerek kadın, engelli, eski mahkum ve işsizlere öncelik tanınmıştır. Eğitim alan arıcı adaylarına günlük giderleri için harcırah ödemesi de yapılmıştır. Ardahan Arıcılık İstasyon Müdürlüğü uzmanlarınca verilen eğitimleri tamamlayan arıcı adaylarına sertifika verilmiş; eğitimde dereceye girenlere ise Posof Kaymakamlığı tarafından arı ve kovan hediye edilmiştir.

Arıcılık Eğitimi
Yararlanıcıların tespitinden sonra projenin temel faaliyeti olan eğitimler başlatılmıştır. Eğitimlerin uygulanması sürecinde de Uluslararası Mavi Hilal Vakfı ile yerel ortak olan Posof Tarımsal Kalkınma Kooperatifi sağlıklı bir işbirliği yapmışlardır. Lider kuruluş olan Uluslararası Mavi Hilal Vakfı projenin temel ilkeler doğrultusunda yürütülmesini takip etmiş, kurulmuş olan muhasebe ve mali sistemin sağlıklı işletilmesini sağlamış ve projenin genel koordinasyonunu sağlamıştır. Yerel ortak ise eğitimler için gerekli olan günlük aktiviteleri yürütmüştür. Her ne kadar böyle bir işbölümü yapılmışsa da, pek çok aşamada iki kuruluş birlikte de hareket etmişlerdir. Eğitimin uygulanması şu şekilde özetlenebilir: 

•  Ardahan Arıcılık Üretme İstasyonu Müdürlüğü ile yoğun bir işbirliğine girişilmiş ve kurslarda kullanılacak eğitim müfredatı, eğitmen kadrosu ve malzeme listesi hazırlanmıştır.

•  Kursların açılışları Posof Kaymakamı ve Belediye Başkanı'nın katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Kurslarda arıcılık konusunda kapsayıcı bilgiler verilmiş, teorik bilgileri pekiştirmek amacıyla ayrıca uygun arılıklarda işbaşı uygulamalı eğitimler de yapılmıştır.

•  Eğitmen kadrosunun Ardahan'dan Posof'a ulaşımını her kursun ilk haftasında İl Tarım Müdürlüğü, ikinci haftasında Arıcılık istasyon Müdürlüğü, üçüncü haftasında ise Uluslararası Mavi Hilal Vakfı bir araç ve sürücü tahsis etmiştir.

•  Her kursun ilk ve son haftalarında birer değerlendirme sınavı yapılmıştır. Proje Koordinatörü, Arıcılık Üretme İstasyon Müdürü, Saha Koordinatörü ve Proje Asistanın katılımıyla değerlendirme toplantıları yapılmıştır. 

Proje tamamlandıktan sonra çok sayıda kursiyer arıcılık yapmaya başlamış, daha önce bilgi eksikliğinden dolayı başarısız olanlar ise daha bilinçli olarak arıcılık yapmayı sürdürmüşlerdir. Kursiyerler, daha sonra kamu ya da sivil toplum kuruluşları tarafından uygulanmış olan benzer projelerden yararlanmışlar ve bu faaliyetten gelir elde etmeye başlamışlardır.