Duruma Genel Bakış
7 Ekim 2023'te Afganistan'ın Herat kenti yakınlarında Hindu Kush sıradağlarının batı ucuna yakın sığ derinliklerdeki bindirme faylarından kaynaklanan 6,3 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Bu olaydan yaklaşık 30 dakika önce de 6,3 büyüklüğünde benzer bir deprem meydana gelmişti. Her iki deprem de doğu-batı yönelimli, kuzeye veya güneye eğimli fay düzlemleri boyunca meydana geldi. Bu sismik faaliyetler, kıtalararası bir dağ kuşağında yer alan Avrasya plakasında gerçekleşti. (https://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eventpage/us6000ldpm/executive)
Afganistan ve çevresindeki bölgelerde depremlerin sıklıkla meydana gelmesi, Arap, Avrasya ve Hint levhaları arasındaki karmaşık ve aktif etkileşimlere bağlanmaktadır. Afganistan'ın batı ve orta bölgelerindeki depremsellik öncelikle Arap plakasının Avrasya plakasına göre kuzeye doğru hareketinden etkilenmektedir.
Bu deprem en az 18 kişinin hayatını kaybetmesine ve 90 kişinin yaralanmasına neden oldu. Merkez üssü ise bölgenin en büyük şehri Herat’ın 40,8 km kuzeybatısında yer alıyordu. Bir saatten fazla süren deprem binalardan kaçan vatandaşlar arasında paniğe yol açtı. Enkaz altında kalan insanların olduğu bilgisi ile birlikte toprak kayması yaşandığı yönünde haberler geldi. İlk depremin ardından 5,5 büyüklüğünde bir artçı sarsıntı daha meydana geldi. (https://www.theguardian.com/world/2023/oct/07/western-afghanistan-hit-by-series-of-powerful-earthq uakes)
Herat sakinleri yaşadıkları korkunç deneyimi duvarların çatlaması, sıvaların düşmesi ve bazı binaların kısmen çökmesi olarak tanımladı. İletişim ağlarının kesintiye uğraması sonucunda vatandaşların ailelerine ulaşamamaları endişelerini daha da arttırdı. Halk sağlığı yetkilileri, bilgiler güncellenmeye devam ettikçe hayatını kaybedenlerin sayısının artmasından korkuyor. Herat vilayetinin Halk Sağlığı Müdürü, enkaz altında kalan kişilerin raporlarına atıfta bulunarak, can kayıplarının artabileceğine yönelik endişelerini dile getirdi.
Etkilenen bölgelerdeki telefon bağlantılarının kesintiye uğraması nedeni ile net bilgi alımında zorluklar devam ediyor. Sosyal medya videolarında yüzlerce insanın sokaklarda toplandığı görüntüler yer alırken; yeni deprem endişeleri sürüyor.
Bu deprem, Herat yakınlarında meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki deprem de dahil olmak üzere bir dizi sismik olayın ardından geldi. Afganistan'ın bir deprem geçmişi var ve Hindu Kush sıradağlarında sıklıkla sismik aktivite yaşanıyor. Haziran 2022'de Afganistan'ın doğusunda meydana gelen güçlü deprem 1.000'den fazla kişinin ölümüne ve yaklaşık 1.500 kişinin yaralanmasına neden oldu ve bu, ülkede son yirmi yılda yaşanan en ölümcül deprem oldu.
Deprem, Taliban'ın 2021'de iktidara gelmesinden bu yana dış yardımın çekilmesiyle daha da kötüleşen Afganistan'ın mevcut insani krizini daha da ağırlaştırıyor. Bölge birçok zorlukla boğuşuyor ve etkilenen nüfusun yaşam mücadeleleri arasında yardım çalışmalarını daha karmaşık hale getiriyor.
Acil İhtiyaçlar
7 Ekim’de Afganistan'ın Herat kenti yakınlarındaki meydana gelen depremlerin ardından, etkilenen bölgede acil ihtiyaçlar çeşitlilik göstermeye başladı. Sismik olay, çok sayıda binanın hasar görmesine veya çökmesine nedeni olduğundan dolayı barınma gibi acil bir ihtiyacı da beraberinde getirdi. Gıda, temiz su ve tıbbi yardım da dahil olmak üzere temel malzemeler, acil insani krizin çözümü için büyük öneme sahiptir.
Heart Afganistan'daki halkın dayanıklılığı ve gücü şüphesiz hayatlarını yeniden inşa etmede çok önemli bir rol oynayacak, ancak dış destek ve kaynaklar bu zorlu duruma hızlı ve etkili bir yanıt için hayati önem taşıyor. Yerel STK'lar ve gönüllüler saha faaliyetlerine başladı. Örneğin Dünya Sağlık Örgütü, Herat'taki hastanelere acil tıbbi yardım takviyesi gönderdiklerini açıklayarak, yardım katkılarını daha da artırma niyetinde olduklarını ifade etti. Bununla birlikte bölgedeki temel genel gereksinimler şunlardır:
Acil durum müdahalesi için Uluslararası Mavi Hilal Vakfı ortalama bütçesi aşağıdaki gibi özetlenmiştir:
Gıda Yardımı (500 kişi = 1000 aile): 126.500 Amerikan Doları
Barınma Yardımı (250 adet çadır): 80.000 Amerikan Doları
Personel Maaşı (3 Kişi): 4.125 Amerikan Doları
Yardım Malzemelerinin Taşınması (Kamyon Kiralama) (2 Adet): 5,000 Amerikan Doları Diğerleri, idari/lojistik... : 100.000 Amerikan Doları
Toplam: 315,625 Amerikan Doları
Sahadan IBC - Uluslararası Mavi Hilal Vakfı Müdahale ve koordinasyonu hakkında daha fazla bilgi almak için iletişime geçebilirsiniz:
Muzaffer Baca (+90 532 2344229 - [email protected] )
Sadullah Devletgeldi (+90 536 459 30 07 - [email protected])
Heather Sonya Üner (+90 544 830 84 17 - [email protected])
