Uluslararası Mavi Hilal İnsani Yardım ve Kalkınma Vakfı, FAO’nun (Food and Agriculture Organization of the United Nations) finansal desteği ile Zaho'da gerçekleştirdiği "Ücret Karşılığı İş" projesiyle IŞİD'den kaçan insanlara iş sağlayarak bölgesel kalkınmaya katkıda bulunmayı amaçlamıştır. İki aşamadan oluşan projenin önce değerlendirme ayağı, ardından da uygulama ayağı gerçekleştirilmiştir.
10 gün süren değerlendirme ayağı ihtiyaç sahiplerinin ve gerek IDP’lerin gerekse IDP’lerin yaşadıkları bölgelerdeki yerli halkın ihtiyaçlarının belirlenmesine yönelik soruların sorulduğu bir anket araştırmasını içermekteydi. Uygulama ayağı ise kamplarda ve kamp dışında kalan toplam 400 kişiyle, dağlık bir bölge olan Zaho'ya bağlı Rizgari ve Derkar nahiyelerinde bulunan tarlalardaki taşların toplanmasını içermekteydi.
Ücret Karşılığı İş projesinin değerlendirmesi, Zaho’daki saha ekiplerimizce, 2 ayrı grup olarak Bersive ve Direbun bölgelerinde gerçekleştirildi. Ellerinde daha önce düzenlenmiş anket formlarıyla sahaya giden ekiplerimiz 10 gün boyunca günde ortalama 45-55 kişiyle görüşerek bir fizibilite raporu oluşturmayı amaçladılar. Ayrıca Zakho Tarım Müdürlüğünden yetkililer ile de görüşülüp onlara yönelik ayrı bir anket uygulandı.
Sözü geçen bölgelerdeki yerel halka, tarımsal aktiviteye yakınlıkları, ellerinde buna yönelik ne gibi varlıkları olduğu –tohum, gübre, hayvan, sulama kanalları ve arkları, ekme biçme araçları, vb.- nelere gereksinim duydukları, olanak verildiğinde çalışmak isteyip istemedikleri gibi sorular soruldu. Bunun yanı sıra yaşadıkları bölgelerdeki terörist saldırılarından kaçarak gelen IDP’lere de yine aynı sorular sorularak bölgede tarımsal çalışmaları başlatmak için gereken hangi varlıkların olduğu, nelerin gerektiği, uygun insan gücünün hazır olup olmadığı gibi etmenler araştırıldı.
Bu değerlendirme çalışmasının sonuçlarını kısaca özetlemek gerekirse, bölgenin tarımsal aktiviteler açısından oldukça elverişli olduğu ancak gerekli aletlerin çoğunun eksik olduğu, gereksinimlerin giderilmesi durumunda çalışacak insan gücünün bulunduğu ancak bölgenin dağlık olmasından dolayı tarlaların taşlarla kaplı olduğu ve herhangi bir tarımsal çalışmaya başlamadan önce bu taşların tarlalardan temizlenerek ekin ekilecek alanların ortaya çıkarılmasının gerektiği saptandı. Bu da bizi projenin ikinci aşaması olan uygulamaya ayağına götürüyor.
Derkar'a bağlı Bersive ve Rizgari'ye bağlı Direbun bölgelerinde 10'ar gün süren ve yer yer yağan yağmurlarla kesintiye uğrayan ücret karşılığı iş projesinin uygulama ayağı, yaklaşan yaz mevsiminde tarımsal çalışmaların başlayabilmesi için uygun ortamı sağlamayı, bunu yaparken de yalnızca uluslararası yardım kuruluşların destekleriyle yaşama tutunmaya çalışan yararlanıcılara kendi paralarını kazanma olanağı yaratmayı hedeflemiştir. Bu arada projenin sağladığı en önemli çıktılardan birinin, 400 yararlanıcı arasındaki 90 kadının yaşamları boyunca ilk kez para kazanacakları bir işte çalışmış olmaları olduğunu anımsatmak gerekir.
Bersive'de bulunan AFAD ve BM kamplarından 300 kişi ile Direbun'a bağlı Beşabur köyünden 100 kişi Ücret Karşılığı İş projesi kapsamında bulundukları bölgelerdeki tarlalara giderek oradaki taşları on gün boyunca ve günlük beş saat çalışmayla topladılar. Özellikle Beşabur köyündeki tarla sahipleri projemizi sahiplenerek traktörlerini toplanan taşların tarlaların dışına taşınmasında kullandırdılar.Proje uygulamasını gerçekleştirirken karşılaştığımız zorluklardan söz etmek gerekirse, yukarıda sözünü ettiğimiz üzere ara ara yağan yağmurlar nedeniyle işlerin Bersive bölgesinde iki günlük kesintiye neden olmasının yanında üzerinde çalıştığımız tarlaların sahipleri projeye ilgi göstermedikleri gibi, toplanan taşların başka bir yere taşınması ya da başka bir konuda herhangi bir yardımda da bulunmadılar. Ayrıca çalışmaların başladığı 20 Ocak günü bir grup işçi, belirlenen gözetmenlerle anlaşamayıp işi bıraktılar. Dolayısıyla ertesi gün işçi listelerinin yeniden hazırlanması amacıyla işe bir günlük ara verilmek zorunda kalındı.Karşılaşılan bütün olumsuzluklara ve problemlere karşın 10 günlük çalışmanın sonunda işçilere çalışmaların karşılığı olan ücretler kişi başı 200 USD olmak üzere toplam 400 yararlanıcıyla 80.000 USD ödenerek proje sonlandırılmış, yakın gelecekte yapılması düşünülen yeni projeler için belirlemelerde bulunulmuştur. Proje faaliyetleri ilgili teknik ekibin katılımı ile faaliyet yeterliliğine ilişkin kontroller yapılmış, BM FAO temsilcileri tarafından yararlanıcılara ulaşılarak rutin doğrulama işlemlerinin ardından proje kapanışı başarılı bir şekilde gerçekleşmiştir.
